بررسی اثر تیمار ضد یخ طبیعی گیاهی بر میزان بیان ژن cbf1 در ارقام مختلف گوجه فرنگی با استفاده از real time pcr

تنش سرما یکی از عوامل محیطی مهم از نظر پراکندگی و توانایی بقاء گیاهان و نیز عامل مهم محدود کننده تولید محصولات کشاورزی می باشد. گیاهان نواحی معتدله با فعال نمودن مکانیسم سازگاری به سرما که منتج به افزایش تحمل به یخبندان می گردد، به دمای پایین واکنش نشان می دهند. این فرآیند سازگاری با تغییر الگوی بیان برخی ژن های مسئول واکنش به تنش همراه است. در این تحقیق به منظور بررسی الگوی تظاهر ژن رمز کننده cbf1 در 16 ژنوتیپ انتخابی گوجه فرنگی، مقایسه الگوی تظاهر ژن میان گیاهان شاهد، تنش سرما و تیمار ضد یخ طبیعی گیاهی با روش real time pcr مورد بررسی قرار گرفت. برای نرمالیزه کردن بیان ژن در تمامی نمونه ها، ژن 18srna به عنوان ژن مرجع مورد استفاده قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب پایه طرح بلوک کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. تجزیه واریانس به کمک نرم افزار sas و تجزیه خوشه ای ژنوتیپ ها به کمک نرم افزار ntsys و مقایسه میانگین تیمار ها به وسیله ی آزمون چند دامنه ای دانکن در سطح احتمال 5% انجام پذیرفت. نتایج نشان داد تنش سرما و تیمار ضد یخ طبیعی گیاهی، تأثیر معنی داری بر بیان ژن cbf1 به عنوان یکی از ژن های درگیر در مسیر پاسخ به سرما دارند. در بین ژنوتیپ های مورد بررسی در این آزمایش، بیشترین میزان بیان ژن cbf1 در دو تیمار تنش سرما و ضد یخ طبیعی گیاهی مربوط به رقم شماره 950 به ترتیب معادل 2/4 و 7/5 برابر نسبت به تیمار شاهد بودند. کمترین میزان بیان ژن cbf1 نیز در دو تیمار تنش سرما و ضد یخ طبیعی گیاهی مربوط به رقم شف فلات به ترتیب معادل 07/1 و 01/2 برابر نسبت به تیمار شاهد مشاهده گردید. نتایج حاصل نشان می دهد که استفاده از ضد یخ طبیعی گیاهی تأثیر مثبتی بر بهبود اثر تنش سرما داشته و اثر این تیمار از ژنوتیپ مستقل است.